Tết đến xuân về, người dân Việt sẽ chưng mâm ngũ quả trên bàn thờ gia tiên hoặc bày biện trên bàn tiếp khách. Mâm ngũ quả với 5 màu sắc rực rỡ khác nhau biểu trưng cho mong ước của gia chủ sung túc, may mắn, khoẻ mạnh trong năm mới.
Về ý nghĩa: mâm ngũ quả gồm 5 loại quả với 5 màu sắc khác nhau theo quy luật ngũ hành của phương Đông: Kim (màu trắng), Mộc (màu xanh), Thuỷ (màu đen), Hỏa (màu đỏ), Thổ (màu vàng). Đồng thời Ngũ còn biểu đạt cho ước nguyện của gia chủ trong năm mới về cuộc sống sung túc và viên mãn: Phúc (may mắn), Quý (giàu có, sang trọng), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh), Ninh (bình yên).
Vậy mâm ngũ quả gồm những loại trái cây nào?
Mâm ngũ quả miền Nam
Người dân miền Nam chọn lựa trái cây bày trí mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài” với ước nguyện năm mới đầy đủ sung túc. Tương ứng với Cầu sung vừa đủ xài là 5 loại quả: Mãng cầu, trái sung, dừa, đu đủ và xoài.
Đặc biệt, người miền Nam không chọn các loại trái cây có phát âm mang ý nghĩa không tốt trong ngày Tết như: lê (lê lết, đổ bể, dễ thất bại), cam, quýt (quýt làm cam chịu), chuối (chúi nhủi, làm ăn không được phất lên).
Mâm ngũ quả miền Bắc
Đối với người dân xứ Bắc, mâm ngũ quả đúng chuẩn là mâm đầy đủ các loại trái cây như: phật thủ, bưởi, chuối xanh, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa. Bởi vì những loại quả này có màu sắc rực rỡ bắt mắt và phù hợp với ngũ hành Kim (trắng) – Mộc (xanh) – Thuỷ (đen) – Hỏa (đỏ) – Thổ (vàng).
Lưu ý: chuối trong mâm ngũ quả phải được bày theo nải và có màu xanh, điều này mang ý nghĩa quần tụ, sum vầy, đầm ấm. Bưởi phải có màu vàng biểu đạt cho sự giàu sang, may mắn trong năm mới.
Có thể thay thế bưởi bằng quả phật thủ với ý nghĩa cầu mong các vị Đức Phật và gia tiên lưu lại trong nhà lâu hơn để phù hộ cho con cháu.
Mâm ngũ quả miền Trung
Miền trung quanh năm gặp thiên tai, lũ lụt, đất đai không được màu mỡ cùng khí hậu khắc nghiệt. Vì thế hoa quả khan hiếm hơn miền Nam và miền Bắc, mâm ngũ quả người dân miền Trung cũng đơn giản và ít loại quả hơn.
Người dân nơi đây thường chọn các loại quả cho mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ gia tiên ngày Tết là: thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, nho, cam, quýt.
Mâm ngũ quả mỗi miền Bắc – Trung – Nam tuy khác nhau nhưng tất cả đều nói lên ước nguyện, mong muốn bình an và sung túc trong năm mới. Chúc mừng năm mới!
Text: Kchannel – Source: eva.vn
